Kolit, kalın bağırsağın iltihabi durumlarını ifade eder. Yaygın ve ve sık görülen iltihap durumuna Ülseratif Kolit (Ulcerative Colitis) denir.
Hastanın kliniği, laboratuar, endoskopik (kolonoskopi) tetkik ve biyopsi, radyolojik tetkiklerve histopatolojik tetkik, hastalıkların ayırıcı tanısında birlikte değerlendirilmesi gereklidirler.
Aşağıdaki durumlar Ülseratif kolit benzeri hastalıklara neden olabilir:
- İnce bağırsak ve kalın bağırsağın enfeksiyonları
- AIDS
- bağırsak parazitleri
- divertikül ve divertikülit
- Radyoterapiye bağlı kanser hastalarında gelişen radyasyon koliti
- İlaçlar: birçok hastalıkta kullanılan antibiyotikler, bazı romatizma ilaçları
- romatizmal hastalıklar
Nedenleri nelerdir?
Ülseratif kolit nedeni bilinmeyen (ideopatik) ve nükslerle seyreden kronik iltihabi bir bağırsak hastalığıdır. Nükselerin en önemli nedenleri ise şöyledir:
- stres
- sıkıntı, üzüntü
- sigara
- enfeksiyonlar
Hastalığın görülme oranı kadın ve erkeklerde hemen hemen eşit seviyededir ve daha çok 15–30 yaşları arasında görülür. Ayrıca hastalık genetik geçiş gösterir, yakın akrabalarda ve hasta ebeveynlerin çocuklarında hastalığın görülme sıklığı artar.
Belirtileri nelerdir?
Hastalık kalın bağırsağın en alt kısmında rektumda başlar ve yukarıya doğru mukoza ve submokozal etkiler gösterir. Bağırsaklarda ise daha çok yüzeysel etkiler gösterir.
Hastalık hafif, orta ve ağır formlarda görülür. Kramp şeklinde karın ağrısı, kanlı mukuslu ishal, tenezm (tam boşalamama hissi), hastalığın orta ve ağır formları ise bulantı, kusma, ateş, kilo kaybı ve iştahsızlığa da neden olur.
Bazen hastalık bağırsağın tüm katmanlarını tutarak bağırsak delinmesi, fistül ve apselere neden olur.
Ülseratif Kolit Çeşitleri
Yukarıdaki fotoğrafta gösterildiği gibi:
- Proktit: Anal kanal ve rektum bölgesi ile sınırlıdır.
- Proktosigmoidit: anus, rektum ve sigmoid bölgesini kapsar. Ortalama 35cm.
- Distal Kolit: Kolonun sol tarafına sınırlıdır (anustan splenik fleksuraya kadar).
- Ekstensif Kolit: Kolonun 2/3 kısmını kapsar. Yani sol kolon ve yatay (transvers) kolon
- Pankolit: Kolonun tamamını kapsar
Beslenme nasıl olmalı?
İltihabın alevli döneminde hastanın günlük alması gereken gıdalar hazır solüsyonlar seklinde damar yolu ile verilerek bağırsağın istirahate alınması sağlanabilir ancak bu yöntem akut iltihabi durumun gerilemesini sağlarken uzun süreli olması durumunda ise faydası tartışmalıdır.
Yararlanan Kaynak: Op. Dr. Ertan Beyatlı - ertanbeyatli.com