Halk arasında Anal “Fistül ve Fissür” kelimeleri sıklıkla karıştırılır. Oysa ki ikisi de tamamen ayrı hastalıklar olup apayrı tedavi yöntemleri mevcuttur. Fistül kelimesi iki ayrı yüzey arasındaki bağlantı noktasıdır ve tünel veya kanal anlamına gelir.
Anal veya perianal fistüllerde ise makat derisi ve barsaklar arasında oluşan bir kanaldır.
Fistülün nedeni tam olarak bilinmemektedir ancak birçok faktör fistül oluşmasında etkili görülmüştür. Oturak bölgesindeki iltihaplı sivilceler, makatta sık sık oluşan kronik apseler (Anal Apse), radyoterapi, ameliyat sonrası hastalarda, kilolu hastalar,.. vb.
Teşhis – Tanı yöntemi
Cerrahın yaptığı muayene en iyi ve doğru tanı yöntemidir. Bazen fistüllerin derecesini ve tipini belirlemek için renkli/kontrastlı rontgen filimler çekilebilir. (Fistülografi). Doğru tanıyı koymak çok önemlidir çünkü yanlışlıkla hemoroid, anal fissür ve anal abse tanısının konması ameliyat sonrası hastalığın devam etmesine ve kronikleşmesine neden olur.
Park Sınıflaması
Bu sınıflamaya göre 5 çeşit Peri-anal Fistül mevcuttur:
a- Superfisiyal
b- intersfinkterik
c- transfikterik
d- suprasfinkterik
e- ekstrasfinkterik
Anal Fistülün Tedavisi var mı ?
Fistülün farklı tedavi yöntemleri vardır. Bazı cerrahlar makat bölgesine ip bağlama (seton) bazıları da ameliyatı tercih eder. Lazer uygulaması da yeni bir yöntemdir. Tedavi seçeneği cerrahın düşüncesi ve fistülün türü ve derecesine bağlıdır.
Peri-anal Fistul ameliyatında hasta belden (spinal, epidural) uyuşturulur veya tamamen uyutulur. Jinekolojik pozisyonda prob veya guide (stile) aracılığı ile fistül kanalı ve uzunluğu tespit edilir. Koter aleti ile fistül kanalı tamamen çıkartılır. Geriye kalan dokular açık bırakılır veya dikilir.
Fistül için Seton uygulaması ise Hipokrat zamanından kalan bir yöntemdir. Halen günümüzde dahi sık uygulanmaktadır.
Seton yönteminde fistül kanalına bir ip yerleştirilir. Setonun iki türü vardır. Gevşek ve gergin seton.
Gevşek seton kanalın açık ve temiz kalmasını sağlar. Gergin seton yönteminde ise ip sıkı bir şekilde bağlanır veya ipe ağırlık yerleştirilir (anahtar, kurşun, boncuk gibi). Bu şekilde zamanla oradaki ip kanalı kesmeye başlar ve fistülün kapanmasına sebep olur. Bu durumda makat kasları zarar görmez (sfinkter kasları). Bir buz kalıbını bir telle kesildiğini hayal edin.
Son yıllarda fistül için lazer uygulaması yapılmaktadır. Basurda olduğu gibi kısa, risksiz ve ameliyatsız bir yöntemdir. Lazer hakkında daha fazla bilgi içi Lazerle Hemoroid tedavisi makaleme bakabilirsiniz.
Yararlanan Kaynak: Op. Dr. Ertan Beyatlı - ertanbeyatli.com