Anal apse Makat bölgesinde (anüs) ağrılı irin birikmesidir. Genelde anal bezelerin iltihabından kaynaklanır.
En yaygın apse türü perianal apsedir. Bu genellikle anüsün yakınında ağrılı, kırmızı ve hassas şişlik olarak görülür. Derin dokuda bulunan anal apse daha az görülür.
Anal apse olan hastaların yaklaşık %50’sinde fistül gelişir. Bazı durumlarda, anal fistül kalıcı ve tekrarlayan anal apseler olabilir (bkz. Anal Fistül nedir ve nasıl tedavi edilir?).
Anal Apselerin Nedenleri
Anal apse birçok farklı nedenden kaynaklanabilir:
- Anal fissür (bkz. Anal Fissür nedir ve nasıl tedavi edilir?)
- Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar
- Anal bezelerin tıkanması ve iltihabı
Bazı risk faktörleri şöyledir:
- Kolit hastalığı
- Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi inflamatuar bağırsak hastalığı
- Diyabet
- divertikülit
- Pelvik inflamatuar hastalık (PİD)
- Anal seks
- Kortizon ve steroid gibi ilaçların kullanımı
Yetişkinler için, cinsel ilişki sırasında, cinsel ilişki de dahil olmak üzere prezervatif kullanmak, anal apselerin önlenmesine yardımcı olabilir. Bebekler ve küçük çocuklar için, sık sık bebek bezi değişiklikleri ve bebek bezi değişiklikleri sırasında uygun temizlik anal fistüllerin ve perianal apselerin önlenmesine yardımcı olabilir.
Anal Apselerin Belirtileri
Yüzeysel anal apseler genellikle aşağıdaki bulgulara yol açabilir: (Proktoloji)
- Makat ağrısı. Otururken genellikle sabit, zonklayan ve daha kötü olan ağrı
- Şişlik ve kızarıklık. Hassasiyet de dahil olmak üzere anüs çevresinde cilt tahrişi
- Akıntı. İrin deşarjı
- Kabızlık veya bağırsak hareketleriyle ilişkili ağrı
Daha derin anal apselerde ayrıca aşağıdakiler görülebilir:
- Ateş
- Titreme, terleme
- Halsizlik
- keyifsizlik
Bazen ateş, derin anal apselerin tek semptomudur.
Anal Apselerin Teşhisi
Makat (dijital rektal) muayenesi tanı koymak için yeterlidir. Bazı özel durumlarda ekstra testler gerekebilir:
- Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar
- İnflamatuar barsak hastalığı İBH
- Divertiküler hastalık
- Rektal kanser
Nadir durumlarda, uyutularak (anestezi altında) muayene yapılabilir. Doktor ayrıca ultrason, CT taraması veya MRI isteyebilir.
Anal Apselerin Tedavisi
Cerrahi kesi ve drenaj, tüm anal apseler için en yaygın tedavidir ve genellikle başarılıdır (Apse Drenajı).
Perianal apse nasıl boşaltılır?
Tercihen apse patlamasından önce cerrahi drenajın yapılması önemlidir. Yüzeysel anal apseler yerel bir anestezi kullanılarak bir doktorun ofisinde boşaltılabilir. Büyük veya daha derin anal apse, hastaneye yatmayı ve bir anestezi uzmanının yardımını gerektirebilir.
İşlemden sonra, çoğu insana ağrı kesici ilaçlar verilir. Aksi takdirde sağlıklı insanlar için antibiyotiklere genellikle ihtiyaç duyulmaz. Bununla birlikte, diyabetli veya bağışıklığı azalmış olanlar da dahil olmak üzere bazı insanlar için antibiyotikler gerekebilir.
Bazen fistül cerrahisi apse cerrahisi ile aynı zamanda yapılabilir. Bununla birlikte, fistüller genellikle bir apse boşaltıldıktan 4-6 hafta sonra gelişir. Bazen bir fistül aylara ve hatta yıllara kadar ortaya çıkmayabilir. Bu nedenle fistül cerrahisi genellikle ayaktan veya kısa bir hastanede kalış ile yapılabilen ayrı bir prosedürdür.
Apse veya fistül ameliyatından sonra rahatsızlık genellikle hafiftir ve ağrı kesici ilaçlarla kontrol edilebilir. İnsanların iş ve okul hayatını etkilemez.
Günde 3-4 kez ılık su oturma banyosu (sitz) önerilir. Dışkı yumuşatıcı ilaçlar önerilebilir. Bazı insanlara, drenajın giysilerini kirletmesini önlemek için gazlı bez veya mini ped giymeleri tavsiye edilebilir.
Ameliyat sonrası komplikasyonlar şunları içerebilir:
- enfeksiyon
- Anal fissür
- apsenin tekrarlaması
- Skarlasma
Anal apse veya fistül düzgün bir şekilde iyileştikten sonra, sorunun geri gelmesi olası değildir. Bununla birlikte, bunu önlemek için, doktorunuzun tavsiyelerine uymak önemlidir.
Sıkça Sorulan Sorular (S.S.S.)
İlk etapta geniş kapsamlı (spektrumlu) antibiyotikler kullanılabilir. Daha sonra antibiyotik seçimi için kültür antibiyogram sonucuna göre yapılır. Bakterilerin dirençli ve duyarlı durumu antibiyotik seçeneğini belirler.
Anal ve perianal apseler Genel Cerrahi uzmanı tarafından muayene ve tedavi edilir.
Hastanın vücut direnci, yandaş hastalıkların olup olmaması (örneğin Şeker ve damar hastalığı) ve apsenin çapı ve derinliği iyileşme süresini etkileyebilir. Ortalama süre 5-10 gündür.
Yararlanan Kaynak: Op. Dr. Ertan Beyatlı - ertanbeyatli.com